:ویتامین یی
این ویتامین محلول در چربی عمدتا به چهار شکل الفا، بتا ، گاما و زیگما در منابع تغذیه ای یافت می شود که شکل الفا از همه آنها فعالیت زیستی بیشتری دارد و به صورت خالص تولید و در فرمولاسین مکمل ها و پری میکس ها از آن استفاده می شود.
:نقش های اصلی و نکات کلیدی
فعالیت زیستی این ویتامین بر پایه فعالیت آنتی اکسیدانی آن میباشد از مواد خوراکی طبیعی دانه غلات از منابع سرشار الفا و گاما توکوفرول میباشند.
اما نیاز به این ویتامین در حیواناتی که در شرایط صنعتی پرورش می یابند به دلیل اینکه در معرض انواع استرس قراردارند به حدی بالاست که افزودن شکل فعال و خالص آن به صورت مکمل اجتناب ناپذیر است.
این ویتامین در کنار عنصر سلنیم با کارایی مناسبی از سلول های بدن در مقابل اسیب های فرسایشی اکسید کننده ها حفاظت می نماید سلنیوم آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز را فعال می نماید و این انزیم ضمن احیا نمودن بخشی از توکوفرول های اکسید شده توان آنتی اکسیدانی بدن را افزایش می دهد.
ویتامین یی انتی اکسیدان ملکول های چربی بوده و لذا ضمن افزایس عمر مفید هورمون و شبیه هورمون های استروئیدی به تاثیرات این ملکول های حیاتی کمک می کند به همین دلیل است که با مصرف مکمل های حاوی ویتامین یی به خصوص در حیواناتی که در شرایط نامساعد و سخت پرورش می یابند شاهد بهبود چشمگیر باروری و یا روند بهبودی در بیماری های عفونی هستیم همچنین با توجه به اینکه ساختار غشای سلول ها فسفولیپید است مصرف این مکمل ها باعث پایداری غشای سلول های کبد شده و همچنین از اسیب های وارده به عروق پیشگیری نموده و به سلامت دستگاه گردش خون کمک می نماید.
همین اثرات محافظتی در لوله های اسپرم ساز و مایع منی که سرشار از چربی های غیر اشباع هستند نیز باعث حفظ باروری در حیوانات نر می شود.
در پایان نقش آفرینی این ویتامین در موتورخانه سلول ها یا همان میتوکندری در تامین و حفظ کوانزیم کیو یا یوبیکوئئنون رد پای این ویتامین را در کاتابولییسم هوازی سلول های بدن نشان می دهد و این نقش یعنی تاثیر بر تولید انرژی در سلول های بدن که نقش حیاتی آن را نشان می دهد.
از طرفی کمبود این ویتامین به طور گسترده ای با ظهور اثرات مخرب اکسید کننده ها همراه می باشد.
افزایش نفوذپذیری مویرگ ها و ادما یاخیز با تجمع مایعات میان بافتی در زیر پوست و ناحیه احشا ، تحلیل سلول های ماهیچه ای و اسیب های مغزی همگی از ضعف توان انتی اکسیدانی بدن ناشی می شود کاهش باروری چه به دلیل کاهش عمر بیولوژیک هورمون های جنسی و چه به دلیل کاهش عمر و فعالیت اسپرم ها نیز از همان عوارض کمبود ویتامین یی محسوب می شود.
:تامین نیاز ویتامین یی و چالش های آن
اگر به احتیاجات ویتامین یی در منابع علمی و جداول احتیاجات غذایی دام و طیور صنعتی نگاهی بیاندازیم از ده میلی گرم الی یکصدوپنجاه میلی گرم در کیلوگرم خوراک نهایی مشاهده می شود.
نکته چالش برانگیز در این خصوص لزوم مصرف در حد مطلوب بوده و چون این ویتامین محلول درچربی می باشد طبیعتا افزایش بیش از حد نیاز این ویتامین می تواند جذب و مورد استفاده قرار گرفتن سایر ویتامین های محلول در چربی مانند آ ، دی و کا را مختل نماید.
این در حالیست که قطعا سطح روغن به کار رفته در جیره ها ، سلامت گله و چالش بیماری های عفونی ، سن حیوان ، شرایط فیزیولوژی و تولید همه و همه بر روی احتیاجات ویتامین یی موثر اند .
بنابراین احتیاجات در حداقل مورد انتظار از طریق مکمل های ویتامینه رایج در بازار تامین می شود و تنها راه تامین افزایش نیاز در شرایط خاص گله ها استفاده از پری میکس ویتامین یی به میزان لازم میباشد.
میزان ویتامین یی فعال در هر کیلوگرم پری میکس ویتامین یی معادل 5500 میلیگرم بوده که بسته به شرایط گله می تواند به میزان یک الی دو کیلوگرم در هر تن خوراک استفاده شود.
